24-08-2014 05:57
Thời gian này người dân đang lo ngại về loài côn trùng có tên là Kiến ba khoang, sau khi bị kiến ba khoang đốt thường xuất hiện các vết mần đỏ, gây ngứa, phồng rộp da rồi lở loét. có người bị đốt mặt sưng húp và một bên mắt đau nhức
Kiến ba khoang có tên khoa học là Paederus fuscipes Curtis, thuộc Họ Staphilinidae (cánh cụt), bộ Cánh cứng. Loài côn trùng này có thân mình thon, dài như hạt thóc (dài 1-1,2cm, ngang 2-3mm), nhiều màu sắc khác nhau, nhìn giống con kiến.
Do đó, người ta hay gọi với nhiều tên gọi khác nhau như kiến hoang, kiến kim, kiến lác, kiến gạo, cằm cặp, kiến nhốt, kiến cong, ... Khi bị con này đốt sẽ bị chứng viêm da. Loài này là một loài săn rầy trên đồng ruộng.
Thân kiến ba khoang có màu đen và cam, với đầu màu đen. Râu dài hình sợi chỉ, chân chạy nhanh, cánh ngắn đến nửa thân mình, cuối bụng nhọn có hai đuôi nhỏ. Kiến ba khoang có thể bò trên mặt nước, thích ăn côn trùng như ăn bọ hóng, thích bay vào ánh đèn ban đêm. Vào mùa mưa chúng sẽ di trú ở nơi khô ráo hơn.
Con trưởng thành có thể sống vài tháng và sinh sản ra khoảng 2 - 3 thế hệ/năm.
Trên cơ thể của kiến ba khoang có chứa độc tố có tên Pederin (C24H43O9N), có độc tính gấp 12 – 15 lần nọc rắn hổ nhưng với lượng tiếp xúc nhỏ và chỉ ở ngoài da nên không đủ để gây chết người như nọc rắn
Gần đây, kiến ba khoang xuất hiện rầm rộ ở cả 3 miền Bắc, Trung, Nam. Trong tháng 8, 9 hàng trăm người dân ở khu tái định cư phường Hương Sơ, TP Huế bị kiến ba khoang tấn công
Tại sao bị sưng đau khi tiếp xúc kiến ba khoang?
Về hiện tượng sưng đau sau khi tiếp xúc với kiến ba khoang, TS Quang khẳng định miệng kiến ba khoang có thể cắn nhưng không gây sưng, tấy cho người. Lý do nhiều người bị sưng tấy là do tiếp xúc, chà xát với thân kiến. Do trên cơ thể loài kiến này có vi khuẩn cộng sinh có chứa chất độc nên khi con người tiếp xúc, chà xát vào kiến và gãi sẽ bị nhiễm chất độc này.
Sau khi tiếp xúc với côn trùng, bệnh nhân thấy ngứa, rát, nóng bỏng tại chỗ, sau 6-12 giờ xuất hiện các đám, vết màu đỏ, hơi nề thành vệt, kích thước từ 1-5cm, rộng 3-4 mm, có bờ viền rõ rệt, có vệt có biến sắc màu tím hồng.
Sau 1-3 ngày xuất hiện các mụn nước trên da đỏ, lấm tấm sau đó xuất hiện bọng nước và bọng mủ (giai đoạn này rất dễ nhầm với các tổn thương như zona, thủy đậu hoặc các mụn virus khác).
Con cái có độc tố pederin (còn gọi là cantharidin, thuộc loại alkaloid) trong một đôi tuyến ở cuối bụng dùng để bảo vệ trứng khi đẻ khỏi bị các loài thiên địch khác tấn công. Cho nên nếu con vật bị chà xát hay chạm mạnh thì độc tố có thể tiết ra ngoài, dính vào da người làm có cảm giác cháy da, đau đớn.
Trong cơ thể của kiến ba khoang có chứa độc tố có tên Pederin (C24H43O9N), có độc tính gấp 12 – 15 lần nọc rắn hổ. Pederin có trong máu con vật. Khi con vật đã chết khô và để trong 8 năm thì độc tính vẫn tồn tại.
Pederin có tính xuyên thấm qua da. Pederin là độc chất tự nhiên có hiệu lực như chất chống ung thư và virus. Trên con vật kiến ba khoang, pederin là chất để phòng vệ chống lại động vật ăn chúng như nhện. Pederin không được tạo ra từ bản thân mà do vi khuẩn nội cộng sinh trong chúng là pseudomonas aeruginosa.
Khi ta giết chết kiến ba khoang trên vùng da mình, pederin tiếp xúc với da, sau đó nó gây viêm da nặng. Nếu ta không rửa tay ngay vô tình sẽ làm dính pederin vào chỗ khác.
Vị trí viêm da là vùng đầu mặt, cổ, tay, chân, hông lưng (sợ nhất là vào mắt có thể làm bỏng võng mạc).... Triệu chứng phồng rộp da, nổi mụn nước có thể xuất hiện sau khi tiếp xúc độc tố từ 12 - 36 giờ. Nếu không chữa trị, tình trạng viêm sẽ tiến triển sang loét, khi đó những sang thương này sẽ có hình dạng là đường thẳng dài, hay hình chữ Y, hình tròng, đa giác tùy theo cách ta giết chúng.
Viêm da có thể dạng giống như vết thương của bệnh Zona do nhiễm herpes zoster, đôi khi còn gống như eczema hepeticum với viêm da bóng nước đã khô. Nếu pederin dính vào mắt sẽ gây ra viêm kết mạc và phần mềm quanh mắt, có trường hợp mù tạm thời. Nếu được trị thì sau một tuần sẽ hết. Có trường hợp để lại sẹo đỏ đến nhiều tháng mới hết.
Kiến ba khoang xuất hiện nhiều nơi ở TP. HCM
Ở TP. HCM, dân ở khu chung cư Bình Khánh, quận 2 cũng bị kiến ba khoang tấn công. “Nhiều người bị ngứa, cứ gãi đến đâu thì da bị viêm loét đến đấy", chị Hoa sống tại lầu 6, lô J của chung cư cho biết.
Cũng bị kiến ba khoang đốt gây viêm loét da, anh Đăng sống tại lầu 17 cho hay, mấy ngày gần đây trên cửa kính, trước hành lang và bờ rào của chung cư có kiến ba khoang xuất hiện trở lại nhiều hơn.
Kiến ba khoang đốt người ở Hà Nội
“Sáng qua, em ngủ dậy phát hiện ở dưới mắt hai nốt sưng phồng rộng, ngứa khó chịu. Những tưởng chỉ mình mình bị, không ngờ hai cô em họ ở cùng nhà cũng bị những nốt lạ ở khắp lưng, người. Trước đó một tuần, Tú cũng bị một nốt đốt phồng rộp ở lưng nhưng không để ý”, em Tú (ngõ 264 Ngọc Thụy, Gia Lâm) gọi đến báo Dân trí phản ánh.
Thấy vết đốt lạ, cả ba cùng săm soi mọi ngóc ngách trong phòng và bắt được 3 con kiến. “Nhớ đến thông tin “kiến lạ” tấn công người ở Huế, ba chị em tôi bật mạng lên đọc và nhìn hình ảnh loại kiến đốt người ở Huế, giật mình thấy con kiến mình bắt được giống y chang. Thảo nào vết đốt sưng to, húp hết cả mắt, không như những con côn trùng khác đốt”, em Tú nói.
“Nguy hiểm quá, ở khu em nhiều người cũng phản ánh bắt được loài kiến này. Mình lớn còn đỡ, bọn trẻ mà bị nó đốt thì sẽ khó chịu lắm. Mà tại sao trong khu em lại xuất hiện loại kiến ba khoang này? Ngay đằng sau nhà em là cánh đồng, có phải đó là nguyên nhân xuất hiện kiến. Từ lúc bị loài kiến này “tấn công”, bọn em mới bắt đầu để ý thì thấy nó còn bay được, rất thích bay quanh ánh sáng”, Tú bày tỏ lo lắng.
Cùng ở Gia Lâm, một bạn đọc ở khu chung cư Đặng Xá cho biết, hai ngày hôm nay cũng phát hiện kiến ba khoang và con giai 3 tuổi cũng bị đốt gây ngứa khiến bé ngãi, vết đốt loét to. Lúc đầu cứ ngỡ bé bị “giời leo”, nhưng sau đó tôi cũng bị và việc phát hiện kiến ba khoang trong nhà, tôi càng chắc chắn con bị loài kiến này đốt.
Gọi điện đến báo Dân trí, bạn đọc ở khu tập thể Khương Thượng (Đống Đa, Hà Nội) cũng cho biết phát hiện mấy con kiến ba khoang trong nhà và đã mua thuốc diệt côn trùng về phun.
Tại khu chung cư Ngọc Khánh, Hà Nội người dân cũng phát hiện loài kiến này. Con gái một bạn đọc cũng từng bị đốt 2 – 3 lần với vết đốt đúng như miêu tả do nọc độc kiến ba khoang gây ra. Mỗi lần bị đốt bé rất lâu khỏi và sưng ngứa rát nhiều.
Kiến ba khoang đốt người ở Huế
Những ngày qua, hàng trăm hộ dân tại khu tái định cư thuộc phường Hương Sơ, TP Huế rất hoang mang và lo sợ vì nghi bị một loại “côn trùng lạ” tấn công khiến mọi người đều cảm giác đau rát, ngứa, sưng rộp lên chảy mủ và còn gây sốt.
Hầu hết tất cả mọi người từ người già đến trẻ nhỏ ở 5 dãy nhà khu tái định cư thuộc phường Hương Sơ đều bị “côn trùng lạ” tấn công, khiến cuộc sống ở đây trở nên xáo trộn và nhiều lo lắng, đặc biệt là đối với trẻ nhỏ.
Nhiều người dân sống tại đây cho biết, người dân bị như thế này cũng được gần 1 tháng nay. Diễn ra từng đợt nhất là vào mùa gặt lúa khi những con côn trùng kia xuất hiện nhiều hơn vào buổi tối. Chúng thường bò lổm ngổm trong phòng, hành lang và mọi ngóc ngách của khu tái định cư. Vào buổi tối, mọi người đi ngủ phải bỏ mùng màn nhưng nó vẫn chui vào tấn công. Đến sáng dọn dẹp có cả mấy chục con đang nằm dưới nệm khiến người dân khiếp sợ.
Con “côn trùng lạ” mà nhiều người dân cho là tấn công mọi người chỉ to hơn con kiến lửa một chút. Có cái đuôi chẻ 2 nhìn không khác gì đuôi con bọ cạp. Tuy nó không cắn người dân nhưng khi bò lên người khiến người dân cảm thấy ngứa ngáy. Khi lấy tay gạt xuống hay vô tình bị bám vào quần áo, chăn màn, khăn… thì chỗ tiếp xúc với "côn trùng lạ" đều có biểu hiện bị đỏ, ngứa sau đó chảy mủ. Thậm chí một số người và trẻ nhỏ còn bị sốt.
Anh Nguyễn Văn Bình, ở phòng G2-309 nói: “Nhà tôi có 7 người thì từ lớn đến nhỏ đều bị côn trùng lạ tấn công hết. Nó to bằng con kiến lửa to, có đuôi giống như đuôi con bọ cạp. Dãy nhà G3 bị con này tấn công nhiều và nặng nhất. Sự xuất hiện của nó khiến mọi nguồi ăn không ngon, ngủ không yên vì bị ngứa ngáy và nổi mụn rất khó chịu, nhất là gia đình tôi hiện có 2 cháu sinh đôi đang còn rất nhỏ”.
“Nhiều người bị côn trùng tấn công trên khuôn mặt hay trên tay, sau vài tuần bôi thuốc chữa trị đã để lại sẹo nên đi đâu cũng phải đeo khẩu trang. Tội nhất là bọn nhỏ khi đi học đứa thì bị ở mặt, đứa thì bị ở cổ, tay, mắt nên nhiều đứa đi học rất ngại với bạn bè, có đứa ngại quá ở nhà nghỉ học để chờ khỏi rồi mới đi học tiếp” ông Hiếu cho biết thêm - ông Trương Văn Hiếu sống tại dãy nhà G3-311 cho biết
Những chú ý khi gặp hoặc tiếp xúc với kiến ba khoang:
Khi gặp kiến ba khoang, cần tập trung chúng lại, tiêu diệt và đổ vào thùng rác nhưng tuyệt đối không được tiếp xúc.
Để phòng tránh tiếp xúc với kiến ba khoang, nếu nhà ở khu gần cánh đồng nên dùng cửa lưới, hạn chế ánh sáng gần cửa sổ, đóng cửa nếu cần. Đêm ngủ nên dùng màn.
Lưu ý, không được chà xát làm vây bẩn độc tố của chúng ra vùng da nhiều nơi, vì độc tố của chúng có thể gây tổn thương da lan tỏa.
Khi bị kiến ba khoang đốt, rửa sạch vết đốt với xà phòng, sau đó có thể bôi bằng hồ nước, các thuốc có chứa corticoid chỉ định cho các loại côn trùng đốt … Nếu nặng, cần đến gặp bác sĩ.
Nếu có dùng thuốc diệt côn trùng thì cũng khó diệt tận gốc kiến ba khoang vì chỉ diệt được những con kiến đang có trong nhà.
Tuy nhiên, nếu quá nhiều, có thể dùng thuốc FENDONA 10SC (Alpha permethrin 10%) thuốc phun diệt côn trùng muỗi, dán… để diệt.
Người gửi / điện thoại